MERSİN   FORUM  ÇÖZÜM   KLİNİK    PSİKOTERAPİ MERKEZİ

ÇEKİNGEN KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Çekingen kişilik bozukluğu olan kişiler; çok kolay incinirler, dışlanmaya karşı aşırı duyarlıdırlar. Toplumsal etkinliklere katılma konusunda isteklidirler. Çevresinin onu koşulsuz olarak kabul etmesini isterler. Çoğunlukla ‘’aşağılık duyguları’’ yaşarlar. Kendilerine güvenleri yoktur, kendilerini topluma karşı göstermek istemezler. Başkaları ona sıradan basit yorumlar yapsa dahi o yorumları aşağılayıcı bulurlar. Kendilerini genellikle çekici olmayan ve beceriksiz olarak görürler.

Çekingen kişilik bozukluğu olan kişiler değer verilmemeye ve aşağılanmaya aşırı derecede duyarlılık gösterirler. Toplumdan kopukturlar ve yalnızlık duyguları yaşarlar. Bu onlara acı verir bu yüzden toplum tarafından kabul görme istekleri vardır. Toplumdan kopuk olma nedenleri isteksizliklerinden ve duyarlı olmamalarından kaynaklı değildir. Kendilerini korumak için kendilerine kısıtlamalar getirirler bu yüzden toplumdan uzak dururlar.

Duygusallık ve yakın ilişki kurmak gibi ihtiyaçlarını sanatsal etkinliklere katılarak ya da şiir yazarak gidermeye çalışırlar. Yüz yüze ilişkilerinde başkalarında büyük gerginlik yaratırlar. İlişkilerinde güvensiz oldukları için başkalarını sürekli sınama girişimlerinde bulunurlar. Çekingen kişilerin konuşmaları genellikle yavaş ve kısıtlıdır. Konuşurken sürekli duraksarlar, tedirgindirler, düşüncelerini yarım cümleler ile dile getirirler. Bazen konuyla ilgisiz olan konuşmalar yaparlar. Duygularını açıkça dışa vuramazlar. Bu kişiler yalnızca kaygılarını denetim altında tutmaya çalışmaz, kızgınlıklarını da bastırmaya ve kendilerini tutmaya çalışırlar.

Bu kişiler kendilerini içi rahat olmayan, gergin ve huzursuz olarak tanımlarlar. Toplumdan kopuk olduklarını, istenmediklerini, kimseye güven duymadıklarını, yalnız olduklarını, herkesten çekindiklerini dile getirirler. Çevresindeki insanları güvenlerini kötüye kullanan, kendilerini aşağılayan, aldatıcı ve kötü eleştirici olarak görürler. Bu kişiler boşluk ve kendine yabancılaşma duyguları yaşarlar.

Çekingen kişilik bozukluğu olan kişiler yaşadıkları hayatın boş olduğunu, kendilerinin değersiz olduğunu, kendilerini küçük gördüklerini sık sık dile getirirler. Bu kişilerin asıl amacı kendisini gerçek ya da ruhsal açıdan korumaktır. Kendi davranışlarından ötürü başkaları tarafından kınanacaklarından ve dışlanacaklarından korkarlar.

Çekingen kişiler kendi başlarına davranamazlar çünkü kendilerinden sürekli kuşku duyarlar. Başkalarına bağlanamazlar çünkü kimseye güvenemezler. Her iki yönden de kişi yalnızca acı ve sıkıntı yaşar. Sürekli bu acı ve sıkıntılardan kurtulmaya çalışırlar. Bu kişilerin kendi düşünce ve duygularıyla boğulması daha zordur çünkü kişi kendisinden kaçamaz, uzaklaşamaz ve kendisinden saklanamaz. Dış görünüşlerinde bir olumsuzluk egemendir. Onlar için hayat hem dışarıdan hem içeriden kaynaklanan olumsuz bir deneyimdir.

Bu kişiler, toplumdan dışlanmalarının tek sebebinin kendi yetersizlikleri olduklarını düşünürler. Böyle düşünmeleri kendilerini sürekli kötü hissetmelerine yol açar. Kendilerini değerlendirirken olumluyu görmezler, göremezler. Kendileriyle ilgili olumsuzluklara takıldıkları ve bunu aşamadıkları için başkalarıyla ilişkilerinde çözüm aramaktan kaçınırlar.

Çekingen kişilik bozukluğuna sebep olan nedenler; anne babanın çocuğu küçümsemeleri ya da aşırı koruyup kollamalarıdır. Anne babanın Fobik özelliklerinin bulunması da nedenler arasına girebilmektedir.

Psikolog Duygu Yakupoğlu