Tuvalet Eğitimi

Bir anne için en zorlu süreçlerden biride çocuğuna tuvalet eğitimi vermektir. Tecrübe sahibi olmamak, hangi durumda ne tür müdahalelerde bulunmak gerektiğini bilmemek de durumu zorlaştırır. Tuvalet dönemi, anne için olduğu kadar çocuk için de yeni ve farklı bir dönemdir. Bu nedenle çocuklar için de zorlu bir dönemin başlangıcı demektir. Bu durum karşısında bazı anneler ne yapacaklarını bilemediği için, çok eğlenceli geçebilecek bu zaman dilimini kendilerine ve çocuklarına sıkıntı haline getirebilirler.

Tuvalet eğitimine başlamadan önce, bu duruma önce annenin kendini hazırlaması gerekir. Anneler zihinlerini bu yeni dönem için hazırlamalı ve uğraşılması gereken en önemli meşgalesi olarak durumu ele almalıdır. Aynı zamanda anneler bu yeni sürece kendini ruhsal olarak da hazırlamalıdır. Çocuğun bireyselleştiğini ve kendinden biraz daha ayrışmaktadır. Tuvalet alışkanlığı kazanan bir çocuk annesinden daha da bağımsızlaşır. Bu durumu kabullenmek bazı anneler için zordur. Çocuklarını kendilerinden ayrı bir birey olarak görmek veya kendi başına bazı yetenekler kazandığına şahit olmak, kendi kendine öz bakım becerilerini yerine getirebilir olmasını da bazı anneler kabul etmekte güçlük yaşayabilirler. Tuvalet döneminde yaşananlar, bireyin ruhsal gelişimi için çok önemlidir. Bu dönemde yaşananlar ve yaşatılanlar, çocuğun ileriki hayatında bulunduğu ortamlarda edilgen mi yoksa etken biri olup olmayacağını da gösterir. Kızarak, şiddet ve tehdit kullanarak tuvalet alışkanlığı kazandırılmaya çalışılan çocuklar çok pasif ve hayatları boyunca korku dolu anlar yaşayan bireyler olarak hayatlarını sürdürebilir veya kendisine salınan korkulu anları etrafına yayan bir çocuk olarak hayatını devam ettirir. Netice olarak çocukta sindirim problemleri veya dışkı kaçırma, gece veya gündüz alt ıslatma gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır.

Anne zaten ruhsal olarak tuvalet eğitimi vermek için kendini hazırladığı zaman, çocukta bu döneme hazırlanmış olur. Çünkü anne ne yapması gerektiğini ve nasıl bir tutum sergileyeceğini öğrenmiştir. Ne kendisi ne de çocuk yarı yolda kalmayacaktır. Dolayısı ile çocuğun her hangi bir şeyden korkmasına da gerek kalmamıştır. Çünkü annenin kaygılı ve titiz hali de çocuğu etkiler ve bu kaygı tuvalet eğitiminin gecikmesi şeklinde neticelenir. Annenin çocuk için hazırladığı ödüller veya güzel sözler, teşvik edici davranışlar göstermesi bu sürecin kazanılmasında hızlandırıcı rol oynar.

Okul öncesi eğitime geçilmeden tuvalet eğitimi mutlaka verilmiş ve bitirilmiş olmalıdır. Bu eğitimi, anne veya çocuğa birebir bakım veren kişi yapmalıdır. Aile büyüklerinden birinin yardımcı olması işleri biraz daha kolaylaştırır. Fakat bir anne tek başına da bu durumun üstesinden gelebilir. Tuvalet eğitimi hayatın akışı içinde uygulanmalı ve abartılmamalıdır. Bu durumu anne ve babalar ne kadar sadeleştirip ve ne kadar hayatın içinden bir durum olarak değerlendirişe, alışkanlığın kazanılması da bu nispette daha kolay olur.

Ayşe Handan Özkan Selim

Klinik Psikolog