MERSİN   FORUM  ÇÖZÜM   KLİNİK    PSİKOTERAPİ MERKEZİ

Sınav Kaygısı

Sınav kaygısı, öğrencide gerçek olmayan, yoğun sıkıntı ve stres nedeni ile meydana gelen ve sınav esnasında tüm bildiklerini unutma veya hatırlayamama korkusudur. Özellikle sorumluluklarının bilincinde, belirli bir hedefe odaklanmış, odaklandığı hedefe ulaşabilmek için çaba sarf eden öğrencilerde görülmesi gereken ve hafif düzeyde seyretmesi istenilen bir kaygı türüdür. Çünkü sınav kaygısının hafif düzeyde seyrettiği durumlar öğrenciyi olumlu yönde domine eder ve başarıyı artıran bir faktör olarak değerlendirilir. Fakat sınav kaygısının istenilenden çok daha fazla olması ve yüksek düzeyde kendisini göstermesi öğrencinin başarı düzeyini düşüren ve öğrenciyi olumsuz yönde etkileyen bir faktör olarak değerlendirilir.

Sınav Kaygısı Nasıl Oluşur ve Nasıl Ortaya Çıkar?

İnsanlar kaygılandıkları ve stres altında oldukları zamanlarda vücutta bazı kimyasal tepkimeler meydana gelmekte ve vücudun salgıladığı hormon miktarlarında artma veya azalma meydana gelmektedir. Bu tespite uygun olarak öğrencilerde sınav öncesinde sebepsiz yere sinirlenme, dikkatini belirli bir noktaya odaklayamama, uyku bozuklukları, huzursuz ruh hali, sebebi tespit edilemeyen karın ve baş ağrıları, kusma, mide bulantısı gibi fiziksel ve psikolojik bulgular ortaya çıkar. Özellikle sınavın zamanı yaklaştıkça belirtiler daha da artar ve yoğunlaşır. Bazı hallerde öğrenci sınava giremeyecek kadar sınav kaygısı artar. Öyle ki aslında çok başarılı olabilecek bir öğrenci sırf sınav kaygısı yüzünden başarısız olarak değerlendirilebilir.

Kısaca sınav kaygısına neden olan sebepleri incelemek gerekirse;

• Anne – baba ve öğretmenlerinin çocuktan beklentilerinin çok yüksek olması;

Her öğrencinin, zeka ve eğitim seviyesi aynı olmaz. Bazı hallerde aile ve eğitmenler bu durumu gözden kaçırarak öğrenciden yapabileceğinden daha fazlasını beklemektedirler. Sınav kaygısının temel nedenlerinden birisi de bu durumdur. Bu durumdaki öğrenciye doğru yaklaşımla sınav kaygısının önüne geçmek mümkündür. Aksine davranışlar çocukta sınav kaygısını tetikleyebilir ve performans düşüklüğü yaşanmasına sebep olabilir.

• Öğrencinin ilgi alanları, karakter yapısı ve hedefleri;

Yeryüzündeki her bir insanın farklı bir yapısı vardır. Doğal olarak çocukların da kendilerine özgü yapı ve karakterleri vardır. Bu kişilik yapısı çevre, eğitim, aile, sosyal yapı gibi faktörler sayesinde gelişir ve kendisine özgü bir yapıya kavuşur. Bu nedenle her bir öğrenicinin birbirinden çok farklı yapı ve karakterlere sahip olduğunu unutmamak ve buna göre davranmak sınav kaygısının önlenmesine yardımcı olacaktır.

• Olumsuz sınav sonucu geleceği düşüncesi;

Genellikle bütün öğrenci ve anne – babalarda bulunan bu düşüncenin çok hafif şekilde seyretmesi öğrenci için faydalı bir tetikleyici olarak değerlendirilirken, ileri düzeydeki sınav ve sonrası kaygıları öğrencinin başarısız olmasına yol açabilmektedir.

• Yanlış ders çalışma tekniği;

Öğrenciyi yanlış yönlendirme ve yapısına uygun olmayan ders çalışma teknikleri nedeni ile başarısız olma ve sınav kaygısı yaşanmasına neden olabilir.

• Öğrenme güçlüğü, farklı alanlara ilgi duyma gibi sorunlar;

Özelikle anne ve babalarla birlikte öğrencinin en yakınındaki öğretmenlerinin dikkatle takip etmeleri gereken sorunların başında öğrenme güçlüğü gelir. Farklı alanlara ilgi duyma ve sağlık sorunları gibi problemler varsa önce sağlık ve diğer sorunlarının çözülmesi gerekir.

• Dikkat eksikliği;

Öğrencide doğrudan bir sorun ve rahatsızlık olarak karşımıza çıkabilen dikkat eksikliği, bazı durumlarda ise sınav kaygısı nedeni ile ortaya çıkabilmektedir.

• Depresyon;

Öğrencide içine kapanıklık, çok uyuma veya uyku düzensizliği, sinirlilik, ani tepkiler gibi belirtilerle ortaya çıkabilen depresyon aynı zamanda sınav kaygısına da yol açabilir.

Sınav kaygısını yenmenin yolları

Sınav kaygısı çok ve öğrencinin başarısızlığına yol açacak derecede yoğun ise evde kendi kendine geçecek bir olgu olarak görülmemeli ve mutlaka uzman bir psikologdan profesyonel yardım alınmalıdır. Hafif seyreden durumlarda ise bazı gevşeme metotları ile birlikte öğrenci;

• Kaygıyı kabullenmeli
• Sınav kaygısının herkeste bulunabileceğini düşünmeli
• Bunun çok doğal olduğunu ve kabullenmenin işe yarayacağını
• Dikkatini başka yönlere kaydıracak aktivitelerde bulunmayı

düşünebilir.

Fakat günümüzde aileler çocuklarının sınav kaygısı ile mücadele edebilmeleri için doğrudan profesyonel yardım almakta ve kendileri de çocukları için yapabilecekleri hakkında uzman psikologlarla görüşmektedirler.