MERSİN   FORUM  ÇÖZÜM   KLİNİK    PSİKOTERAPİ MERKEZİ

İletişim biz insanların hayatlarını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmeleri için en önemli araçlardandır. Sosyal bir varlık olduğumuz için iletişimi hayatımızın her alanında etkin bir şekilde kullanırız.

İletişim hayatımızın her alanını etkilediği gibi iletişimle alakalı sorun yaşamakta hayatımızın birçok alanını olumsuz etkileyecektir. Sizlere evlilikte iletişimin öneminden ve yapılan hatalardan bahsedeceğim.

Evlilik iki farklı cinsin hayatını birlikte devam ettirmeleri adına kurulmuş resmi bir kurumdur. Evlendikten sonra eşler birbirleri ile olan sınırlı iletişiminde ki sınırları kaldırıp artık yoğun bir iletişim içine girerler. Aralarında ki yakınlık arttıkça daha fazla iletişim kuruldukça artık eskisi gibi iletişime özen gösterilmemeye başlar. Özensiz bırakılan iletişimde ise çatlaklar ortaya çıkar.

Evlilikte sık görülen iletişim problemleri;

Evliliği aile içi iletişim sorunlarının etkilediği gibi aile dışı iletişim sorunları da olumsuz etkilemektedir. Biz ise aile içinde çiftlerin arasında ki iletişim problemlerinden bahsedeceğiz.

Suçlama; beni kızdırıyorsun, senin yüzünden hasta oldum gibi suçlayıcı ifadeler kişinin kendinde ki yanlışı görmesinden ziyade kendini savunmaya geçmesine neden olur. Bir kişi bir davranışı savunmaya geçtiği zaman bu davranışın kendince mantıklı nedenlerini bularak o davranışa daha sıkı sarılmasına neden olur. Bu yüzden suçlama karşıda ki insanda farkındalık oluşturmaz.

Ben dili sen dili, suçlama yerine ben dilini kullanmak kişinin yaptığı davranışın sizin üzerinizde nasıl bir etki oluşturduğunu anlamasına ve kendini sorgulamasına yardımcı olacaktır.”Beni üzüyorsun” yerine ” Bu davranışın sonrası üzülüyorum”,“ Bu davranışına kızıyorum”  “ Bana bağırdığında kendimi aşağılanmış hissediyorum” Hangi davranışın sizde nasıl bir duygu oluşturduğunu karşı tarafın anlamasına imkân sağlar.

Kişiliğe yönelik söylemler; kötüsün, beceriksizsin, bencilsin ve buna benzer söylemler karşı tarafın kendini tamamen kötü, beceriksiz ve bencil olarak görmesine neden olur. Bir süre sonra da bu söylemlere uygun hareket edebilir.  Aslında biz zaman zaman kötü, zaman zaman beceriksiz, zaman zaman da bencil olabiliriz ama bu tamamen o şekilde olduğumuz anlamına gelmez.

Davranışa yönelik söylemler, bu davranışın kötüydü, bu olayda beceriksiz davrandın, bu davranışın bencilce… Davranışa yönelik söylemlerde ise kişi kendisinin tamamen yanlış olmadığını ve bazı yanlış davranışlarının olduğunu görmesine imkân sağlar. Böylece kişi davranışını değiştirmesi gerektiği ve hangi davranışının karşı tarafta ne gibi etki bıraktığını da anlamış olacaktır.

Duyguları kontrol etmek, hayatın içinde olan ve yaşadığımız bazı sorunlar sonrası duygularımız kontrolden çıkar. Öfke, kaygı, korku üzüntü gibi duyguları evlilik içinde ve normal hayatımızda kontrolden çıktığı zamanlar olmaktadır. Karşımızda ki kişinin duyguları kontrolden çıktı ve yoğun duygular yaşarken o insana bir şeyler anlatmanın hiçbir faydası olmayacaktır. Hatta çoğu zaman bu durumda iletişim kurmaya çalışmak yaşadığı duyguyu daha da arttıracaktır. Bu durumda iletişim kurmak yerine onun sakinleşmesini beklemek en doğru davranış olacaktır. Duygusal anlamda sakinleştikten sonra sizin söylediklerinize odaklanabilirler.

Eşleri Değiştirmeye Çalışmak, evlilik iki farklı kişiliğin bir araya gelmesidir ve çatışma çıkması beklenilen bir durumdur. Çatışmanın olması normaldir fakat çatışmanın ne şekilde yönetildiği çok önemlidir. İki farklı bireyin bir arada asgari düzeyde problemle geçinebilmesi için farklı kişilik olduklarının farkında olmaları gerekir. Farklılıklarını hoşgörü ve anlayış ile karşılamaları bunları bir zenginlik olarak görmeleri evliliklerinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine katkı sağlayacaktır. Bir kişinin değişmesi hele ki sizin istediğiniz şekilde değişmesi eğer istemiyorsa imkânsızdır. Evliliklerinin başlarında eşlerine bugüne kadar sahip olduğu şeyi değiştirmesi adına baskı yapılması sadece o insanın anlaşılmadığını düşünmesine ve stres altına girmesine neden olacaktır. Zaten belli bir süre geçtikten sonra eşler bir arada kalması ve birbirlerinden etkilenme sonrası kişilik olarak birbirlerine yaklaşmalarına neden olmaktadır. Bu bağlamda baskı yaparak eşini değiştirmeye çalışmak evlilikte sorunlar yaşanmasına neden olacaktır.

Dinlemek, iletişim diyince aklımıza hemen konuşmak gelir aslında iyi bir iletişimci aynı zamanda da iyi bir dinleyicidir. İletişimin sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için karşı tarafa önem verdiğimizi gösteren ipuçlarından birisidir dinleme. Karşımızda ki kişi kendini ifade ederken beden dilimizle onu dinlediğimizi göstermeliyiz. Dinlendiğinin farkında olan kişi kendini değerli hisseder ve iletişim devam ettirir fakat iletişim esnasında o kişi ile değil de farklı şeylerle ilgilenirsek bu iletişimi olumsuz etkileyecektir. Dinleme esnasında göz teması kurma, dinlediği belli eden baş sallama hı hmm gibi yaklaşımlar iletişime katkı sağlayacaktır.

İletişimsizlik, tartışmayı insanlar genelde olumsuz olarak algılamaktadır, aslında tartışmak her iletişimde olması gereken bir şeydir. İnsanlar konuşarak, tartışarak anlaşabilirler. Tartışmak, kavga etmek demek değildir. Bazen çiftler tartışmamak için iletişim kurmamayı tercih etmektedir. Böylece iletişim azalır ve ilerleyen aşamalarda iletişim kurmak zorunda kaldıklarında uzun süredir iletişim kurmadıkları için sağlıklı iletişim kuramazlar.

Evliliğin sağlıklı bir şekilde devam etmesi ve aynı zamanda da çiftlere zihinsel ve bedensel anlamda katkı sağlayabilmesi için evlilikte sevgi, saygı ve sadakat olması gerekmektedir.

İletişim problemleri sevgi, saygı ve sadakati de olumsuz etkileyebilmektedir. Yukarıda bahsettiğim durumların varlığı öncelikle eşlerin birbirine olan sevgisini azaltmaktadır. Sevginin azalması aynı zamanda ilginin azalmasına neden olmaktadır ve iletişimi en asgariye indirmektedir.

Sevginin azalması sonrası bozulan iletişimle birlikte saygı zedelenmeye başlar. Sevgi ve saygının azalması sonrası en beklenilen şey, eşlerin sadakatsiz davranmasıdır.

Aslında iletişim problemi eşlerde aldatma sürecinin başlangıcıdır, her iletişim problemi yaşayan çiftlerde aldatma olacak diyemeyiz ama olma ihtimalini çok arttırmaktadır.

Aldatma, adım adım aldatmaya giden yolda başlangıç, iletişim problemi ile başladığından bahsettik sonra sevgi ve saygı problemleri ve sonrası bu durum ortaya çıkmaktadır. Sadakatsizlik çoğu evliliğin en büyük düşmanlarındandır. Yaşandıktan sonra çözülmesi en zor problemlerdendir. Eğer bir aldatılma söz konusu ise ve çiftler bir şekilde evliliklerini düzeltmek istiyorlarsa evlilik ve çift terapisi almalarını öneririm. Çünkü bu süreç zaten kişilerin yaptıkları yanlış davranışlar ve yöntemler sonucu ortaya çıkmıştır. Evlilik terapisinde çiftlere süreçte yaptıkları yanlışların farkında olmaları ve bu yanlışları nasıl düzeltebileceği hakkında eğitim verilir.  Çiftler aldatmaya giden yolun birçok aşamasında bir şeyleri değiştirmek ister ama bunu nasıl yapacaklarını bilmedikleri için bu olumsuz sürecin ilerlemesini engelleyemezler. Evlilik terapileri bundan sonra ki süreçte evliliklerinde neler yapmaları gerektiği hakkında bilgilenmelerini ve tekrar bir iletişim sorunu yaşamaları durumunda ne şekilde adımlar atmaları gerektiği hakkında ipuçları verecektir.

Elbette hayatımızın her alalında olduğu gibi evlilikte de iletişim problemleri yaşayabilirsiniz. Yaşadığınız problem yaşam kalitenizi düşürüyorsa, hayatınızın işlevselliğini bozuyorsa ve en az 6 aydır devam eden bir sorun ise bu konu ile alakalı bir uzmandan yardım almanızı öneririm.

Psikolog Ayhan ALTAŞ

Psikoterapist & Hipnoterapist & Emdr Terapisti