MERSİN   FORUM  ÇÖZÜM   KLİNİK    PSİKOTERAPİ MERKEZİ

AŞKI NASIL YAŞADIĞIMIZ MUTLULUĞUMUZU  BELİRLER Mİ?

Romantik ilişkiler ile ilgili yapılan incelemelerde ‘aşk’ kavramı çok üzerinde durulan ve araştırılan bir kavram olmuştur. Kişilerin neden aşık oldukları, aşkı yaşayış biçimleri ve aşk tutumları teorisyenler tarafından belirlenmiştir. Evliliklerde ve ilişkilerde 'aşk’ ilişkide mutlu olmayla bağlantılıdır. Lee (1973) bireylerin aşk yaşayış biçimlerinde 6 farklı tutumunun olduğunu belirlemiştir. Bunlar:

•    EROS (TUTKULU AŞK): Eros doyum sağlama amaçlı, duygusal ve duyusal yoğunluğun fazla olduğu, cinsel doyum sağlayan ve kişinin partneri ile ortak ve birbiriyle uyumlu eğlence anlayışının olduğu bir aşk tutumudur. Eros aşk stiline sahip olan insanlar genellikle ilk görüşte aşık olduklarını söyleme eğilimindedirler. Heyecan ve tutkunun olduğu aşk durumunu tercih etmektedirler. Yurt dışında ve Türkiye’ de yapılan araştırmalarda eros aşk stilinin ilişki doyumunu arttırdığı ve kişilerin bu şekilde aşk yaşadıkları bireylerde daha mutlu oldukları belirlenmiştir.

•    STORGE (ARKADAŞÇA AŞK) : Kişilerin partnerlerinde benzer istekler ve ilgiler aradıkları, ortak amaçlar doğrultusunda yaşamlarını sürdürdükleri ve aşkın arkadaş ilişkisiyle başlayıp sevgililiğe dönüştüğü ve kişilerin tutkudan ziyade uzlaşı içinde olduğu aşk biçimidir. Yapılan bazı araştırmalarda bu aşk stilinin ilişki doyumunu arttırdığı belirlenmiştir fakat Türkiye de arkadaşça aşk stiliyle mutluluk arasında bir bağlantı bulunamamıştır.

•    AGAPE (ÖZGECİ AŞK): Özgeci aşk kişilerin partnerlerine sorgusuz bir şekilde bağlı oldukları kendilerini ilişkiye fazlasıyla verdikleri ve hep özveride bulundukları aşk biçimidir. Birey bir nevi aşktan doyum almak yerine kendinden ödün verdikçe ilişkide mutlu olacağını düşünmektedir.  Ülkemizde her ne kadar özverili olmak kadınlara toplum tarafından öğütlenen ve mutluluğun formülü olarak gösterilen bir aşk biçimi olsa da çok özveride bulunan kişilerin ilişkilerinde mutlu olmadıkları gözlemlenmiştir, mutlu olmak yerine çocuklarım için ya da boşandıktan sonra ne yaparım düşüncesi vardır.

•    PRAGMA (MANTIKLI AŞK): Aşk ilişkisinin iş ilişkisine benzer yaşandığı aşk stilidir. Mantıklı aşık olan kişilerin partnerlerini duygularına göre değil ortak özelliklere ve birlikte aynı amaç için çalışabilme durumuna göre seçmektedirler. Bu kişiler benzer olmaya ve ortak düşüncelere, statüye tutkulu olmaktan daha çok önem vermektedirler. Bazı araştırmalarda mantıklı aşk ilişkide doyum getirse de çoğu araştırma en çok ilişkide doyum sağlamaya yarayan aşk stilinin tutkulu aşk olduğunu söylemektedir.

•    LUDUS (OYUN GİBİ AŞK): İlişkisinde eğlence arayan, sosyal doyum ve değişiklik arayan kişilerin tercih ettiği bir aşk biçimidir. Bu aşka sahip olan kişiler partnerlerini sık sık değiştirme yada ilişkide partnerini aldatma eğilimine sahiptirler. Aşkın bir oyundan ibaret olduğunu düşünen bu bireyler partnerine değil ilişkinin yaşayış şekline daha çok önem vermektedirler. Araştırmalarda erkeklerin ve gençlerin daha çok oyun gibi aşkı tercih ettikleri belirlenmiştir ve bu kişiler uzun dönemde ilişkiden doyum almamaktadırlar. İlişkilerde mutluluğu azaltan bir aşk stili olarak ele alınmaktadır.

•    MANİA (BAĞIMLI AŞK) : Bir ilişkide özne olmaktan çok partnerinin nesnesi olmanın tercih edildiği aşk biçimidir. Bu ilişkilerde sürekli birlikte olmak , aşırı bağımlılık önemlidir. Kıskançlık, kısıtlamalar hat safhadadır. ‘O olmadan yaşayamam’ cümlesinin kurulduğu bir aşk tutumudur. Bu aşk biçiminin ilişki doyumu sağlamadığı belirlense de Türkiye de yapılan bir araştırma da kişilerin bağımlı aşkın mutluluğu sağladığını düşündükleri görülmüştür, bu durumun altında yatan sebep ilişkiden alınan doyumdan çok, partnerim yanımdaysa mutlu olmak zorundayım düşüncesi olduğu söylenebilir. Bağımlı aşıklar mutlu olduklarını düşünseler de uzun dönemde bazı sıkıntılar yaşadıkları gözlemlenmiştir.

Kişilerin aşkı yaşayış biçimleri ilişkide mutluluğun belirleyicisidir. Bir kişide sadece bir aşk biçimi vardır diyemeyiz fakat kişilerin bu stillerden birini yaşama ve tercih etme eğilimlerinin daha fazla olduğu söylenilebilir.