MERSİN   FORUM  ÇÖZÜM   KLİNİK    PSİKOTERAPİ MERKEZİ

BİPOLAR BOZUKLUĞUN PSİKOLOJİK YÖNÜ NEDİR VE PSİKOTERAPİ HASTALIĞIN BELİRTİLERİNİN KONTROLÜNE NASIL YARDIMCI OLUR?

Bipolar bozukluğun tedavisi sadece ilaç içmeyi kapsamamaktadır, aynı zamanda düşünce ve davranışları düzenleyen psikoterapötik yaklaşımı da içermektedir. Tedavide ilaç ve psikoterapinin birlikteliği gereklidir. 

Bipolar bozuklukla başa çıkabilmeyi başarmak tedavinin en önemli bölümüdür.

Psikoterapi, ilaç tedavileri ile birlikte uygulandığında, hastalara ve ailelerine destek, eğitim ve rehberlik sağlamaktadır. Örnek olarak, manik ve depresif dönemleri tetikleyen stres faktörlerini fark etmelerine ve bunlarla başa çıkmaya yardımcı olmaktadır. Psikoterapi ayrıca, gelişmekte olan bir hastalık döneminin erken belirtilerini saptamaya da yardımcı olabilmektedir. Çoğu zaman, hızla başlatılan tedavi tam gelişmiş bir depresyon veya mani krizini önleyebilir. Psikoterapi bireysel olarak hastaya, aileye, aile ile birlikte hastaya ve grup olarak uygulamayı kapsamaktadır. Davranışçı psikoterapi yaklaşımı ile bipolar bozukluk belirtileri ile nasıl uğraşılacağı, kişilerde yeni hastalık dönemlerini ortaya çıkarabilecek streslerle başa çıkmasına çalışılmaktadır. Bilişsel psikoterapi yaklaşımı ile bipolar bozuklukta kişilerin depresif ve yükselmiş duygu durumlar sırasında ortaya çıkan çarpık düşünceler ve inançları tanımlamaları ve karşı koyma çalışılmaktadır.

Örnek olarak, depresyon ataklarına eşlik eden aşırı karamsar düşünceleri olumlu yönde değiştirmek için yardım sağlamaktadır. İç görü kazanımına yönelik psikoeğitim içeren psikoterapi yaklaşımı ile hastaya farkındalık kazandırmak amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda hastalığın biyolojik ve psikolojik yönleri ele alınmaktadır, hastaya ayrıntılı olarak biyolojik ve psikolojik yöndeki değişiklikler anlatılmakta ve başa çıkma yöntemlerini geliştirmede kılavuz olunmaktadır. Ayrıca psikoterapideki bir diğer amaç, bipolar bozukluğun ilişkiler üzerinde yaratabileceği gerilimin azaltılmasına yönelik çalışmaktır.

erken uyarı belirtilerini fark edebilir ve hastayı tedaviye ihtiyacı olduğuna ikna edebilir.

BİPOLAR BOZUKLUĞUN FİZİKSEL VE ZİHİNSEL YETİLER ÜZERİNE ETKİLERİ NELERDİR?

Bipolar bozukluk duygu durum bozukluğudur ancak, depresyon veya mani ve mixt döneminde etkilenen sadece duygu durum değildir. Fiziksel ve zihinsel birçok işlevde değişiklik görülmektedir. Davranış problemleri görülmektedir.

Fiziksel olarak, gücünüzde azalma, halsizlik görülebilir. Mantıklı şekilde düşünme, karar verme ve muhakeme etme yetilerinde değişiklikler görülebilir. Kognitif açıdan, dikkati sürdürme, dikkatte dalgalanma, dikkat eksikliği görülebilir. Dikkatteki problemlere yönelik kognitif zihinsel rehabilitasyon ile destek verilebilir.

Hasta tarafından bir duygu durum günlüğü tutularak, değişen duygu durum ve zaman kaydedilebilir.

Bu bilgiler zihinsel ve fiziksel işlevlerinizi normal seviyede tutmak için yardım sağlamaktadır ve doktor ve psikoloğunuz ile paylaşmanız gerekmektedir.

BİPOLAR BOZUKLUĞUN YAŞAMIN DİĞER ALANLARI ÜZERİNE ETKİLERİ NELERDİR?

Bipolar bozukluk yaşamın diğer alanlarına da etki sağlamaktadır. Sosyal yaşamda diğer insanlarla olan ilişkilerinizde, maddi durumunuzda, aile bireyleri, arkadaşlarınız ile olan ilişkilerinizde, iş hayatınızda, kariyer planlamanızda bir takım sorunlar yaşanabilir. Öncelikle sizin gibi başka insanların da olduğu ve destek alabileceğiniz hekim ve psikologların varlığını unutmayınız.

BİPOLAR BOZUKLUKTA ERKEN UYARICI BELİRTİLER NELERDİR?

Hastalığın seyrinde yeni bir atağın geldiğinin en önemli ipuçlarından biri kişinin daha önceki hastalık dönemleri ortaya çıkarken yaşadığına benzer belirtileri yaşamaya başlamasıdır. Özellikle uykuların bozulması, sinirlilik artışı dikkat edilmesi gereken atak başlangıcı işaretleri olabilir.

BİPOLAR BOZUKLUKTA ACİL DURUMLAR NELERDİR?

Tıbbi müdahaleye acilen ihtiyaç duyulan durumlar yaşanabilir. Bu durumlarda, ailenin yakınlarının yapılması gerekenleri bilmeleri önemlidir.  Böyle durumlarda, ambulans çağırılabilir ya da en yakın hastane veya kliniğe götürülebilir.

Bipolar bozukluğu olan bir kişinin kontrolden çıktığını ve acil tıbbi müdahale yapılması gerekliliğini gösteren örnek davranışlar:

- Hayatına son verme düşüncelerinin varlığı ve bu yönde plan yapması.

- Kendine zarar verme eyleminde bulunmak

- Çevresine karşı saldırgan davranışlarda bulunmak

- Kendi öz bakımını sağlayamamak

- Yemek yememek

İntihar düşüncesi ya da davranışı olan bipolar bozukluk hastası için en tehlikeli acil durumdur. Bipolar bozukluğu olan hastaların yaklaşık %25'i yaşamlarının bir döneminde intihar girişiminde bulunur ve yaklaşık %11'i intihar ile yaşamını kaybeder.

AİLE HASTAYA NASIL YARDIMCI OLABİLİR, YAKLAŞIMI NASIL OLMALIDIR?

Öncelikle hastalığı anlamak önemlidir.  Hastalık döneminde ve hastalık olmadığı dönemde hastaya destekleyici yaklaşmak önemlidir. Özellikler hastalık olmadığı dönemlerde kişiye işlevselliğini sağlaması yönünde yaklaşılmalıdır. Doktor kontrolleri ve ilaç kullanımında motive edici yaklaşılmalıdır. Hastanın kendisini daha iyi hissetmek başkalarının yardımı ile daha kolay olmaktadır.

Ailenin, arkadaşların ve yakın çevrenin desteği hastalık döneminde çok önemlidir. Örneğin aile, doktor ve psikolog ziyaretinde hastaya eşlik edebilir, ilaç alımını hatırlatabilir. Ayrıca, iyi olduğunuzda bir eylem planı hazırlamanın, daha sonra herhangi bir belirti geliştiğinde hem hastanın hem de ailenin hazırlıklı olmasını ve ilgili tüm kişilerin ne yapması gerektiğini bilmelerine yardımcı olur.

Küçük bir mani (hipomani) atağı sırasında, hastalar davranışlarının olağan dışı olduğunun farkında olmayabilir ya da hasta olduklarını ve tedaviye ihtiyaçları olduğunu inkâr edebilir. Aile, arkadaşlar ve yakın çevre, gelmekte olan bir atağın gözden kaçabilecek erken uyarı belirtilerini fark edebilir ve hastayı tedaviye ihtiyacı olduğuna ikna edebilir